адам баласы kk
1сүтіндел — ет. көне. Бағдарлану, негізделу, сүйенілу. Егер қазақ «жылқы баласы кісіне скенше, адам баласы сөйлескенше» десе, бұл жердегі баға да тілдің мәртебесінің биіктігіне, өрелілігіне с ү т і н д е л г е н (Б.Қыдырбекұлы: Соц. Қаз., 29. 03. 1991, 4) …
2қалқан — (көне.) батырлардың найза, қылыш соққысынан, садақ оғынан қорғану үшін қолына ұстайтын қорғаныш құралы. Металл Қ ды алғаш рет б.з.д. екі мыңыншы жылдарда ежелгі ассириялықтар пайдаланған. Адам баласы өзінің ұзақ тарихында қалқанның төрт бұ рышты …
Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
3қуалаған ит көрмеу — (ҚХР) адам баласы басын сұқпау, ешкім кірмеу …
4мызғау — (Тау., Қош.; Монғ.; Рес.: Волг., Қалм.) мызғу. Сен жастыққа м ы з ғ а й тұр (Тау., Қош.). Қанша қасірет тартқанмен адам баласы болған соң амалсыз таңға жақын м ы з ғ а п,.. (Д. Нац., Жұмбақ., 171). Жылқы күзеткен жап жас жігіт Цогт м ы з ғ а п… …
5інсән — зат. ар. Барлық адам баласы. Қазақ халқы аналарды алдыменен барлық і н с ә н н і ң анасы деп құрметтейді (М.Разданұлы, Алтай., 147) …
6оразы — (Гур., Маңғ.) бақытты адам. О р аз ы н ы ң баласы он бесінде бас болады, Шиырлының баласы жиырмасында жас болады (Мақал; Гур., Маңғ.) …
7талан — 1 Қ орда., Арал; Ақт.: Шалқ., Қараб.) бедел, абырой. Колхоз мүшелерінің арасында басқарманың т а л а н ы бар (Ақт., Шалқ.). Колхоз мүшелеріне жас күнінде т а л а н ы м жүріп тұрды (Ақт., Қараб.). 2. (Қост., Жанг.; Ақт., Қараб.; Қ орда: Сыр.,… …
8шиырлы — (Маң.: Маңғ., Шевч.) жолы болмайтын, басынан қырсығы арылмайтын, маңдайының соры бар (адамға қатысты қолданылады). Оразының (қ.) баласы он бесінде бас болады, Ш и ы р л ы н ы ң баласы жиырмасында жас болады (Мақал) …
9дәлду — 1. (Қост.: Жанг., Торғ., Об.) ерке, есерсоқ. Үйінде бір д ә л д у баласы бар (Қост., Жанг.). Ербосын д ә л д у қыздырманың тіліне еріп азып жүрген адам – кісі жақсылығын бағаларлық құдыреті жоқ (Б. Майл., Шығ., III, 251). Кенжәлі ес білмейтін д ә …
10жүдәлі — 1 (Орал, Чап.; Қост., Жанг.) білімді, жүйрік, атақты, шешендік дарыған. Ол бәрін жеңген ж ү д ә л і ақын болатын. Сен нағыз ж ү д ә л і адам екенсің (Орал, Чап.). Сейіт ж ү д ә л і ауылдың баласы ғой, айтқан сөзі орынды (Қост., Жанг.) 2 (Гур.,… …
- 1
- 2
