æрæмбарын
31Туджы аргъ — см. Туджы аргъ – перевод Туджы аргъ – лæвæрдтой æмæ, йæ истой туджджынты бафидыды рæстæг. Ирон этнографийы туджы аргъы нысаниуæг иухуызон не ’мбарын кæнынц: бирæтæ уыцы дзырдбасты уынынц, кæй амардæуыд, уый туджы аргъ, иуæй иутæ та – марæджы кæнæ …
32ФАРН — Фыдæлтыккон нæртон дзырд. Царды цыдæриддæр хорзæй ис: удыхъæдæй, зæрдæйæ, зондæй, æгъдауæй, æнгомдзинадæй, рæдауæй, фæрныгадæй, – уыдон иууылдæр цæуынц фарнæй. Уыдон сты фарны суадæттæ. Зондджын æмæ фæрнджын иу не сты. Æрмæст зондæй фæрнджын… …
33АДОНИМÆ МÆ ЛАСТ НÆ ЦÆУЫ — Кæрæдзи не мбарын, иу хъуыдымæ нæ цæуын. С ними в гору не пойдешь. Мæнæн адæмимæ мæ ласт нæ цæуы. Хадзыхъыз мын ноджы фыддæр фæцис, хуыссæнæй рахизын хъом нал у. (Хъайтыхъты А. Фиййауы лæдзæг.) …
34АЛЫ КЪАХДЗÆФ ДÆР ЗОНЫН — Искæмæн йæ алы фезмæлд, йæ алы архайд æмæ хъуыды дæр æмбарын, хатын, æнæ зындгондæй йын ницы уадзын. Знать каждый шаг …
35БОН ЗОНЫН — Басæттын, хи хъару зонын, чи цы у, уый æмбарын. Адæм сæ бон базыдтой, куыд дзырдтой, афтæмæй... æфсæдтæ Цæцæны хъæдты фæндаг лыг кодтой. (Богазты У. Уæ нæ хæхтæ, нæ бæстæ...) Кружочы раздæры къухдариуæггæнæг раздæры ахаст дардта Дзерассæмæ...… …
36БЫНАТ ЗОНЫН — 1. Уавæрмæ, хъарумæ гæсгæ архайын, аразын. 2. Цы аккаг уыдæуа, уый æмбарын …
37БÆСТЫ НÆ ЦÆУЫН — Искæй лæггад, уæздан ахастæн нæ аргъ кæнын, хорздзинад не мбарын. «Дæ зæрдæ дын зонынц... æмæ сын хырхыс! Бæсты дæр сын куы цæуид!» – йæ маст нал урæдта Кæлимæт. (Гаглойты В. Гæлæбу.) Бæсты дын ницы цæуы, хъахъхъæнын дæ, æндæра дæм сæ дæндæгты… …
38ГÆДЫ КÆМ НЫГÆД ИС, УЫЙ ЗОНЫН — Исты æмбæхст архайд, хъуыддагæн йе цæг хъуыды æмбарын, цы аразынмæ хъавдæуы, уый хатын, зонын. Вот где собака зарыта. So that s the crux of the matter!, that s where the problem lies!, that s where the shoe pinches! …
39ДЗЫРД БАДЫН — Кæрæдзи æмбарын …
40ДЫУУÆ КЪУХЫ ХУЫЗÆН ЗОНЫН — тж. ФОНДЗ КЪУХЫ ХУЫЗÆН ЗОНЫН см. ФОНДЗ КЪУХАУ ЗОНЫН Алцы дæр тынг хорз æмбарын (зонын). Знать как свои пять пальцев. To have smth. at one s fingertips; to know smth., smb. as well as a beggar knows his bag; be dead nuts on; to know smth. in and… …