æнхъæлын
11ЗÆХХ ДÆР ÆМÆ АРВ ДÆР УЫН — Дунейы алцыдæр; æппæтæн хицау уын, æппæтæй хи хуыздæр æнхъæлын. Фæлæ уыцы минуттæ æндæрхуызон уыдысты, афтæ йæм фæкасти, цыма зæхх дæр уый у æмæ арв дæр. Райхæлдта фыстæг... (Хъодалаты Г. Хуыцауы «минæвар».) …
12СÆР УÆЛИÆУТТЫ ХÆССЫН — Æнæввæрсон кæнын, хи алыварс уæвджытæй бæрзонддæр кæнын, хи уæлдæр æнхъæлын. Кæй цæмæн хъæуы, куырм бæхау, йæ сæр уæлиæутты чи хæссы, гæххæтты гæбазыл рæдыдæй кæй бахъулон чындæуыд, уымæй дарддæр чи нæ уыны, ахæм мораль. (Нартыхты Г. Æрдуйы хидыл …
13УÆЛÆРВТЫ ТÆХЫН — Хи æгæр бæрзонд кæнын, адæмæй хи хуыздæр æнхъæлын, хиуыл феввæрсын. Зурабæн уыд фырт Джиуæр, кæмдæр хуыцауы æлгъыст... Зæххыл цæуын дæр йæ сæрмæ нæ хаста, уæлæрвты тахт. (Ф. 1990, 11.) …
14УÆЛÆУÆЗТЫ КÆСЫН — Хи бæрзонд æвæрын, хи хуыздæр æнхъæлын. ... Чи фæнды дæр ма уæд – хистæр æви кæстæр – хæлар у йемæ. Дæхимæ макæй фыдæх кæн, сомбон дын къух нал ратдзæн. Уæлæуæзты макæмæ кæс. (Х. 1993, 2.) …
15ХИ БÆРЗОНД ÆВÆРЫН — Æндæрты цæсты хи уæлæмæ кæнын, цы уыдæуа, уымæй хи уæлдæр æнхъæлын. Набивать себе цену …
16ÆНÆСÆРМÆХÆССОН УЫН — Хи искæмæй бæрзонддæр кæнын, хи хуыздæр æнхъæлын …
17АМРАН — Даредзанты таурæгъты сæйраг архайæг Амран у ирон адæмы уарзондæр таурæгъон хъæбатыртæй иу. Нарты Батрадзимæ сæ æрæвæрæн ис фæрсæй фæрстæм. Батрадзау Амран дæр у рæстыл тохгæнæг, æгъдауджын, æнæуæлдай ми, йæхи уæлдæр не вæры, хистæртæн,… …
18БАЛСÆДЖЫ ЧЫЗГ — Нарты Сослан Хуры чызг Ацырухсы йæхицæн усæн куы æрхаста, уæд цуан кæнынмæ фæцахуыр Зилахары быдырмæ. Иуахæмы кæсы æмæ иу хъуаз æрбацæуы дон нуазынмæ. Афтæ рæсугъд уыдис уыцы хъуаз, æмæ йæ конд, йæ уындæн æмбал нæ уыди, йæ дæллагхъуырæй Бонвæрнон …
19ГÆВЗ — Мæгуырдзинады, мæгуыргæнæг бардуаг. Ис ыл сæрмагонд аргъау. Хуынгæ дæр афтæ кæны «Гæвз». Дыууæ æфсымæры фæйнæ хъæуы цардысты, иу – хъæздыгæй, иннæ та – мæгуырæй. Иу хатт иу стыр бæрæгбоны мæгуыр æфсымæр хъæздыгмæ фæцыд æмæ йын загъта: «Ме фсымæр …
20Ирон хъандзал фæндыр — см. Ирон хъандзал фæндыр – перевод Ирон хъандзал фæндыр – ирон фæндыр, кавказаг фæндыры хицæн хуыз. Ирон цардыуаджы æмбæлын райдыдта ХIХ æнусы æмбисæй фæстæмæ; ома, адæмон дæснытæ, ирон музыкæйы хицæндзинæдтæ хынцгæйæ, ирон фæндырыл уырыссаг… …