æнæнцой
21ÆРТÆ ÆРТÆДЗЫХОНЫ — Адæмы истори азтæ æмæ æнустæй баргæ нæу. Адæм царды цыды йæ фæстæ цы фæд ныууагъта æмæ абон цæмæй цæры, уый у сæйрагдæр. Бирæ адæмтæн æгæр мæгуыр сæ бон нæ баци се взаг, сæ дин бахъахъхъæнын дæр. Ирон адæмыл, Хуыцауæй разы, уыдоны хъысмæт не… …
22ÆРФÆН — Нæртон куырыхон æмæ зондджын хистæр Уырызмæджы бæх. «Сырдоны кадæг æнусмæ Нарты Уæхтæнæгыл» нын зæгъы: «Дзерассæйы мæрдон гуыбыны Уастырджийы комы тæфæй сæвзæрдис Нарты Сатана, сылгоймаг; бæхы мыггагæй – æфсургъ; куыдзы мыггагæй та – Силæм...… …
23АБОНЫ БОНЫ — Боны дæргъы дзырд куы фæцæуы, уыцы рæстæджы. Æниу... абоны боны дæр ма нæм нæй æнцад æнцой, цæстытæ цырæгътæй дæр, цонг хъримагæй. (Чермен. Бирæгътæ.) …
24АУУОНÆЙ ТÆРСЫН — Искæмæй, истæмæй тынг тæрсын; искæй, истæй тæсæй æргом сдзурын, саразын ницы уæндын. Тас... ахæм æвирхъау уыди, æмæ адæмæн фесæфти сæ уды æнцой, сæ хуыссæг, райдыдтой сæ аууонæй тæрсын. (Ф. 1987, 10.) – Дæ нывонд фон, иунæг дæн, уымæй дæр зæронд …
25ЗÆРДÆЙЫ КÆРЧЫТÆ ХÆРЫНЦ — Истæуыл тыхсын, искуыдæм, истæмæ зæрдæ хсайын, æнæнцой уæвын. Кошки скребут на душе …
26ЗÆРДÆЙÆ НÆ ХИЦÆН КÆНЫН — Æдзух искæуыл, истæуыл хъуыды кæнын, цæстытыл уайын; искæй, исты нæ рох кæнын, мысын. – Мæ зæрдæйæ нал хицæн кæныс, фыццаг хатт дæ куы федтон, уæдæй фæстæмæ. (Богазты У. Уæ нæ хæхтæ, нæ бæстæ...) Агуындæйы цы бон федтон, уæдæй нырмæ йæ хуыз мæ… …
27ИУ КЪАХ ИННÆУЫЛ ÆВÆРЫН — Æнцад æнцойæ цæрын. Хæдзар куы аразай, уæд хъуамæ, дæлæ æлдары оны хуызæн уа – дыууæуæладзыг, йæ уæлхæдзар æмбæрзт... Къæвда боны дæ иу къах де ннæйыл сæвæр æмæ... фæлæ уыдон лæппуйы сæнттæ уыдысты. (Букуылты А. Зарæг баззад цæргæйæ.) …
28ИУ ÆФСОНДЗЫ БЫН УЫН — Иу уавæры уын. Царды ифтыгъд уыдысты иу æфсондзы бын æмæ йæ æнтъыхтой иумæ. (Х. 1993, 18.) см. ИУ КЪАЛИУЫЛ ÆНЦОЙ КÆНЫН …
29ЛÆГЪЗ ФÆНДАГЫЛ ЦÆУЫН — Æвæлмон, удæнцой цардæй цæрын. Уадз æмæ иу чысыл афыдæбон кæна, науæд æгæр лæгъз фæндагыл цæуы. (Ф. 1990. 12.) …
30МАСТЫ ПЫРХ КАЛЫН — Хыл кæнын. Сæ масты пырх калдтой æнæнцойæ урс налат хъазахъхъ. (Мыртазты Б. Бонрæфты.) …