(z rozpaczy)
1obraz nędzy i rozpaczy — {{/stl 13}}{{stl 7}} o czymś lub o kimś znajdującym się w bardzo złym stanie, mocno zniszczonym : {{/stl 7}}{{stl 10}}Nieremontowany od kilkudziesięciu lat dom przedstawiał obraz nędzy i rozpaczy. {{/stl 10}} …
2rozpacz — ż VI, DCMs. y, blm «uczucie beznadziejności, bezsilności, spowodowane utratą nadziei, zwątpieniem w coś, nieszczęściem; desperacja» Bezbrzeżna, niekłamana, prawdziwa, zupełna rozpacz. Rozpacz z powodu czyjejś niedoli. Rozpacz po stracie kogoś… …
3rozpacz — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. ż IVb, blm {{/stl 8}}{{stl 7}} skrajnie silne uczucie beznadziejności połączonej z bezsilnością, utratą wiary, zwątpieniem; wywołane nieszczęściami, na które człowiek nie ma wpływu : {{/stl 7}}{{stl 10}}Bezbrzeżna, dzika,… …
4obraz — 1. Obraz nędzy i rozpaczy «o kimś lub o czymś znajdującym się w bardzo złym stanie, stanowiącym widok wzbudzający litość»: Kurierzy byli już w drodze szósty dzień. (...) Szli na nartach, które zapadały się w śniegu, a to i ich wyczerpało. Z zimna …
5tarzać — ndk I, tarzaćam, tarzaćasz, tarzaćają, tarzaćaj, tarzaćał, tarzaćany «ciągnąć, wlec, przewracać, zwykle po czymś pylącym, brudzącym» Wiatr tarzał liście po drodze. tarzać się «przewracać się w czymś lub po czymś, nurzać się w czymś» Pies tarzał… …
6niemy — niemymi 1. «nie mogący mówić na skutek kalectwa» Dziecko nieme od urodzenia. 2. «nie odzywający się, oniemiały» Niemy z rozpaczy, z bólu. ◊ Niemy świadek «człowiek przyglądający się biernie czemuś, nie biorący w czymś czynnego udziału» 3. «nie… …
7przypływ — m IV, D. u, Ms. przypływwie; lm M. y 1. «przypłynięcie, napłynięcie czegoś; wezbranie (wody)» Nagły przypływ wody z gór. Poczuć przypływ krwi do twarzy. ◊ Zrobić coś w przypływie dobroci, szczerości, rozpaczy itp. «zrobić coś pod wpływem dobroci …
8przystęp — m IV, D. u, Ms. przystęppie 1. blm «możność dojścia, dotarcia do czegoś; dojście, dostęp» Przystęp do rzeki. Łatwy, trudny przystęp do czegoś. Wojska broniły przystępu do miasta. 2. blm pot. «nawiązanie, możność nawiązania kontaktu, stosunków z… …
9rozpaczliwy — rozpaczliwywszy 1. «pełen rozpaczy, spowodowany rozpaczą, będący objawem czyjejś rozpaczy; desperacki» Rozpaczliwy krzyk, list. Rozpaczliwa skarga, walka. Rozpaczliwe myśli, słowa. Podjąć rozpaczliwy wysiłek. 2. «bardzo zły, fatalny, bez wyjścia; …
10rozum — m IV, D. u, Ms. rozummie; lm M. y, D. ów 1. «władza poznawcza umysłu ludzkiego, zdolność myślenia, poznawania, wykrywania związków zależności między postrzeganymi rzeczami, zjawiskami i formułowania sądów, orzekania o tych zjawiskach i… …
