(о рте)
111бәдіктеу — сын. Ұяттырақ, тұрпайылау. Сыпайы бастаған жігіттер бірте бірте сөз сыңайын б ә д і к т е у жаққа бұрып барады (Б. Нұржекеев, Күй толғақ, 22) …
112дайралық — сын. сөйл. Дариялық. Қырық Жайыннан шыққан шұбырынды із бірте бірте д а й р а л ы қ беткейден алыстап, Қызылдың құмына қарай сіңіп барады (О.Сәрсенбай, Шығ., 4, 17). Д а й р а л ы қ беткейден ұзаған сайын, күннің ыстығы айналасын қуырдақтай… …
113жербодам — зат. жерг. Жерден қазылып жасалған үй. Жаман ж е р б о д а м н ы ң еденіне су сеуіп, ішін тышқан қорықтан тазалады (А. Әлсеров, Ар алдында, 117). Сол ақ екен ж е р б о д а м н ы ң ішіне бірте бірте жылу тарап, бойға жан кіре бастағандай болды… …
114жүзік — тықпақ. этногр. Жастар жиналған отырыста жүзікті тығып, оны табу ойыны. Әннен кейін әр алуан кәделі ойындар ойналып, ең ақыр аяғы «ж ү з і к т ы қ п а қ», «орамал тастамақ», «балтам тап» ойындарына келгенде ойын сауық бірте бірте аяқси бастаған… …
115қанжілік — зат. Жөнді бапталмай бәйгіге қосылып, зорыққандықтан болатын ауру; жілігінің ішіне қан кету. Керісінше ат семіз болса қызылмай, қ а н ж і л і к етіп алмай, бірте бірте баппен арытады (Ер қанаты, 179). Семіз атты алғашқы кезде қатты қинап,… …
116қатырма — I зат. Қатты қағаз, картон. Қатты қ а т ы р м а д а н жасалып, белі айқыш ұйқыш тартылған батпырауық бірте бірте қалықтай көтеріле берді (М.Мәжитов, Аманғали, 217). II зат. Ашымаған қамырдан пісірілген нан. Әсіресе бүкіл ауыл мақтайтын апамның… …
117құлтекі — зат. Құлдың баласы. Сыртта бір қ ұ л т е к і н і ң аузынан екінші қ ұ л т е к і н і ң аузына көшкен «Әскербасы Бақтияр сұлтанды алдияр тақсыр» шақырып жатыр деген дауыс бірте бірте әлсіреп, әлдеқайда көше қуалай ұзап барып мүлде өшті… …
118қызыл — I зат. г е о г р. Топырағы, тасы қызғылттау жер. – Жоқ, сері аға, адасып кетерсіз, бұл арада шоқ қ ы з ы л д а р көп, бір бірінен айнымайды (С.Жүнісов, Ақан сері 2, 303). Ол «Бұзау өлген» қ ы з ы л ы н а шыға беріп, бұйдасын іріккен… …
119қызылқанат — I зат. зоол. Қоқиқаз. Бұлардың қоқиқаз деп аталатыны ол қоқиып, адам көзіне ерекше көрінеді. Ал қызылқаз деп аталатын себебі – түсі қызғылт. Сондай ақ, қ ы з ы л қ а н а т аталу себебі – оның қанатының түсі қызғылт болады (Туған жер, 164). Тау… …
120ноқаттан — … Трактор орнынан қозғала бергенде қыстақтың қалың қырау басқан терезесі алдымен н о қ а т т а н ы п, сосын бірте бірте кеңейіп дөп дөңгелек болып тазарды (О.Бөкеев, Ән салады., 75) …
