(о рте)

  • 101итепе — Қ орда., Қарм.) мұрындықталып, бұйда тағылған жас түйелерді мініске, шаруашылыққа пайдалану үшін бас білдіріп, жуасытуға қажет әбзелдің көне атауы. Әлі де болса, мұрындық азабына көндіге алмай жүрген жас түйе и т е п е күші жанына батқан соң,… …

    Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • 102қышылы кету — (Гур., Тең.) былғары етіктің өңі кету, өңсіздену. Жаңа киген етіктің бірте бірте қ ы ш ы л ы к е т е бастайды (Гур., Тең.) …

    Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • 103мүше алу — (Шығ.Қаз., Күрш.; Қ орда: Сыр., Жал.) жерден күміс алу. М ү ш е а л у ойыны бірте бірте қала бастады (Шығ.Қаз., Күрш.). М ү ш е а л у ғ а жақсы ат керек Қ орда., Жал.) …

    Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • 104пәсте-пәсте — Қ орда., Қарм.) бірте бірте. Су сол азайғаннан п ә с т е п ә с т е азая берді Қ орда., Қарм.) …

    Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • 105сапал — 1. (Жамб.: Жуа., Жам.; Алм., Жам.; Қ орда, Шиелі) балшықтан жасалған ыдыстардың жалпы аты. С а п а л бұрын көп болатын, қазір бірте бірте азайып, қалып барады (Жамб., Жуа.). 2. (Жамб., Жам.; Шымк., Сайр.; Қ орда, Тер.) үлкен кесе. Бұрын үлкен… …

    Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • 106сілемірлеу — Қ орда., Қарм.) бірте бірте, жаңа жаңа. С і л е м і р л е п таң атып қалыпты (Ә. Нұрп., Курл., 449) …

    Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • 107сормалау — (Қ орда: Қаз., Қарм.) бірте бірте. Кейінгі күштерін осы маңға с о р м а л а п тартып жатыр (Ә. Нұрп., Курл., 66) …

    Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • 108адъективтену — адъективтен етістігінің қимыл атауы. Белгілі бір сөз табының және есімшенің сын есімге ауысуын – а д ъ е к т и в т е н у дейміз (Тіл білімі, 24). Олар (сын есімдер) белгілі бір синтаксистік формадағы сөздің семантикалық жағынан бірте бірте дами… …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 109алым — I зат. Тоғызқұмалақтағы ұпай (құмалақ) алуға болатын қазан (ін). Жүйрік тоғызқұмалақшы қай ін «а л ы м», қай ін «берік» екенін біліп отырады (Лен. жас, 08.11.1988, 4). II зат. Екпін, қайрат, күш. Алғұйынның да (тазы) а л ы м ы күшті. Әу дейтін… …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 110әуезден — ет. Әуезге ие болу. Әуелі құлаққа бұл қаңғыр күңгір мазасыз тигенмен, әуен бірте бірте ә у е з д е н і п, мына түнмен үндес бір қоңыр күмбірге ауысты (Ш. Мұртазаев, Қара маржан, 47) …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі