(глаза) (цæстытæ)
1ЦÆСТЫТÆ КЪАХЫН — 1. Исты хъуыддаджы тыххæй искæмæн æдзух уайдзæф кæнын, зылын кæнын, цæстмæ дарын, æфхæрын, схойын. Тыкать в глаза; колоть глаза. – Искуы мын мæ сывæллæттæ (мад) мæ цæстытæ къахдзысты, адæм ницы сусæг кæнынц. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) 2. Кæйдæр… …
2ЦÆСТЫТÆ АТАРЫТÆ УЫН — Æвиппайды ницыуал ауынын (мастæй, тæсæй). В глазах потемнело; глаза помутнели. Хасан бафæллад, йæ цæстытæ атарытæ сты, фæлæ ницы дзырдта. (Богазты У. Уæ нæ хæхтæ, нæ бæстæ...) Бабайы сау гæххæтт æрцыд. Абон æй постхæссæг схаста, куы йæ райхæлдтон …
3ЦÆСТЫТÆ ССУДЗЫН — 1. Истæуыл тынг амæсты уын. Сæ бакаст уыди карз, сæ цæстыты сыгъди фыдæхдзинад знæгтæм. (Джиоты Д. Æнæбасæтгæ тых.) 2. Кæмæндæр цыдæр йæ зæрдæмæ тынг фæцыд, чидæр цæуылдæр бацин кодта. Глаза разгорелись. Йæ хъоппæг цъæх цæстытæ ссыгъдысты,… …
4ЦÆСТЫТÆ ФÆХЪОППÆГ КÆНЫН — Цæстытæ æвиппайды фæирд кæнын. Вытаращить глаза. Къæсæрыл æрбалæууыд иу тъæпæн... лæг, йæ цæстытæ фæхъоппæг кодта. (Нига, Хæс.) …
5КЪÆБУТЫЛ ЦÆСТЫТÆ УЫН — Алцы зонын, уынын. Иметь глаза на затылке. Уый ды нæма зоныс, йæ къæбутыл дæр цæстытæ ис. (Джиоты Д. Æнæбасæтгæ тых.) …
6ЦÆСТЫТÆ БАЙГОМ КÆНЫН — Искæмæн уавæр, хъуыддаг æцæг куыд у, уый бамбарын кæнын; зыгъуыммæ хъуыдыйæ кæйдæр ссæрибар кæнын. Открыть глаза. Æгъгъæд дын у... Акæс фæйнæрдæм... Байгом кæн дæ цæстытæ, æркæс ма дæхимæ, къæцæлы сæрты ахизынхъом куынæуал дæ... (Хъодалаты Г.… …
7ЦÆСТЫТÆ НÆ ИСЫН — Искæмæ, истæмæ тынг лæмбынæг, æдзынæг кæсын. Не спускать глаз; не отрывать глаза. Дæлæ къуымы бады дыууæ къуыбыр рихи лæппуйы æмæ сæ нæ исынц сæ цæстытæ. (СИ. 1988, 59.) О, сæ цæст нæ нал исынц. Æнæмæнг фæцыдыстæм сæ зæрдæмæ. (СИ. 1988, 59.) …
8ЦÆСТЫТÆ СÆХГÆНЫН — Цыма ницы фендæуыд, хи афтæ равдисын. Закрыть глаза. Фыссæг йæ цæстытæ сæхгæдта æмæ нæ хаты æхсæнады мидрæзты активон процесс. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) …
9ЦÆСТЫТÆ ХЪАЗЫНЦ — Цин кæнын, хъæлдзæг хуыз æвдисын. Глаза играют. Йæ дзыккутæ (Сиукъианæн) мæцъисты стæвдæн, уæз кодтой йæ фæсонтыл, йæ цæстытæ цæсгомыл хъазыдысты. (Нига, Мады хъæлæс.) …
10КОМКОММÆ ЦÆСТЫТÆМ КÆСЫН — Искæй раз зылынджын нæ уæвын, хи сæрибарæй хатын, кæйдæр хицауиуæджы бын нæ уын. Смотреть прямо в глаза …
