-
1 вести
getirmek,götürmek; sürmek (araba),yönetmek (araba/uçak); gezdirmek; döşemek; gitmek (yol),çıkmak (yol); yol açmak,neden olmak; önde olmak; yönetmek; yürütmek,sürdürmek* * *1) getirmek; götürmekвести́ дете́й на прогулку — çocukları gezmeye götürmek
он ведёт сюда́ пять челове́к — ardına beş kişi takmış geliyor
куда́ ты нас ведёшь? — bizi nereye götürüyorsun?
вести́ ма́ссы за собо́й — yığınları peşinden sürüklemek
вести́ к побе́де — zafere götürmek
вести́ от побе́ды к побе́де — zaferden zafere koşturmak
2) sürmek; yönetmekвести́ маши́ну — arabayı sürmek / yönetmek
вести́ самолёт — uçağı yönetmek
3) gezdirmekвести́ утюго́м по тка́ни — ütüyü kumaşın üstünde gezdirmek
4) döşemekвести́ желе́зную дорогу — demiryolu döşemek
5) gitmek; açılmakдоро́га ведёт в лес — yol ormana gider / ulaştırır
у́лица ведёт к мо́рю — sokak denize çıkar
следы́ вели́ в лес — izin yönü ormanın içine gidiyordu
следы́ вели́ в... — перен. izler...a uzanıyordu
6) перен. yol açmak, neden olmak; vardırmakвести́ к во́йнам — savaşlara yol açmak
вести́ к непра́вильным вы́водам — sakat sonuçlara götürmek / neden olmak
7) önde olmak; önde götürmekвести́ го́нку — спорт. yarışı önde götürmek
"Дина́мо" ведёт со счётом 2-0 — Dinamo 2-0 öndedir
8) перен. yönetmekвести́ семина́р — semineri yönetmek
вести́ уро́ки хи́мии — kimya dersleri vermek
продолжа́ть вести́ уро́к — dersini sürdürmek
вести́ собра́ние — toplantıya başkanlık etmek
вести́ програ́мму (на телевидении) — programı sunmak
вести́ переда́чи на (радио) — yayın yapmak
9) yürütmek; sürdürmek; yapmakвести́ борьбу́ — savaşım / mücadele yürütmek / yapmak
вести́ войну́ — savaşı sürdürmek
вести́ перегово́ры — görüşmeler yapmak
вести́ перепи́ску — yazışmak
вести́ ого́нь — ateş etmek
вести́ приготовле́ния к чему-л. — bir şeye hazırlıklar yapmak
вести́ повседне́вную рабо́ту с ма́ссами — yığınlar arasında günlük çalışma yapmak / yürütmek
10) (протокол, дневник и т. п.) tutmak••вести́ мяч спорт. — top sürmek
вести́ жизнь, вести́ о́браз жи́зни — bir hayat sürmek
я к э́тому и веду́ (речь) — sözü oraya götürüyorum zaten
вести́ себя́ как... —... gibi davranmak
он вёл себя́ как шко́льник — okul öğrencisi gibi davrandı
-
2 гадать
fala bakmak; tahmin yürütmek,varsayımda bulunmak* * *1) fala bakmak, fal açmakгада́ть по руке́ — el falına / ele bakmak; avucundan okumak
гада́ть на рома́шке — papatya falına bakmak
у кого́ ты гада́ла? — kime fal baktırdın?
2) ( строить предположения) tahminler yürütmek -
3 догадка
tahmin,seziş* * *жtahmin; sezişстро́ить дога́дки — tahminler yürütmek
-
4 необъявленный
в соч.вести́ необъя́вленную войну́ — ilan edilmemiş savaş yürütmek
-
5 полемика
жpolemik (-ği), tartışıвступи́ть в поле́мику — polemiğe girişmek; polemiğe girmek
вести́ поле́мику с кем-л. — birine karşı polemik yürütmek
-
6 предвыборный
seçim °предвы́борная пое́здка — seçim gezisi / turnesi
вести́ предвы́борную борьбу́ — seçim mücadelesi yürütmek
предвы́борный пери́од — seçim öncesi dönem
-
7 предполагать
несов.; сов. - предположи́ть1) sanmak, düşünmekцена́ вы́ше, чем предполага́ли — fiyat sanıldığından yüksek
2) var saymak, tahminler yürütmekпредполо́жим, что... —...dığını var sayalım
3) тк. несов. (намереваться что-л. сделать) niyeti olmak, tasarlamak4) тк. несов. ( иметь своим условием) (ön)koşulu... olmakплан предполага́ет нали́чие материа́льных ресу́рсов — planı gerçekleştirmenin önkoşulu maddi kaynakların bulunmasıdır
-
8 предположение
с1) tahmin, sanı; varsayımде́лать / стро́ить предположе́ния — tahminler yürütmek
е́сли э́то предположе́ние пра́вильно,... — bu varsayım doğruysa...
2) ( намерение) niyet, tasar, tasavvur -
9 проводить
I несов.; сов. - провести́1) geçirmekпроводи́ть суда́ по каналу — gemileri kanaldan geçirmek
вас проведу́т по всему́ го́роду — size tüm kenti gezdirecekler
2) gezdirmek; dolaştırmakпровести́ ладо́нью по лбу — elini alnında gezdirmek
3) ( обозначать) çizmekпровести́ черту́ — bir çizgi çizmek / çekmek
провести́ границу по бе́регу реки́ — sınırı nehir kıyısından geçirmek
4) yapmak, kurmak ( сооружать); döşemek, çekmek (прокладывать, тянуть)проводи́ть желе́зную доро́гу — bir demiryolu yapmak / döşemek
в дере́вню провели́ электри́чество — köye elektrik getirildi
дире́ктор провёл на фе́рму газ — müdür çiftliğe havagazı getirtti
5) ( добиваться утверждения) geçirmek; çıkarmak; kabul ettirmekпровести́ законопрое́кт через парла́мент — yasa tasarısını parlamentodan geçirmek
провести́ свое предложе́ние — önerisini kabul ettirmek
6) ( осуществлять) yapmak, düzenlemek; uygulamakпроводи́ть интере́сные наблюде́ния — ilginç gözlemlerde bulunmak
предложе́ние провести́ матч / встре́чу — maç teklifi
проводи́ть поли́тику ми́ра — barış politikası gütmek / izlemek
прави́тельства, проводя́щие поли́тику ра́совой дискримина́ции — ırk ayırımı politikasını uygulayan hükumetler
провести́ ми́тинг — bir miting yapmak / düzenlemek
проводи́ть перегово́ры — görüşmeler yapmak, görüşmelerde bulunmak
премье́р-мини́стр провел пресс-конфере́нцию — başbakan bir basın toplantısı yaptı
проводи́ть кампа́нию — bir kampanya yürütmek
7) ( время) geçirmekгде он прово́дит свобо́дное вре́мя? — boş zamanlarını nerede geçiriyor?
как он прово́дит свобо́дное вре́мя? — boş zamanlarını nasıl değerlendiriyor?
Но́вый год проведе́м вме́сте — yılbaşını birlikte geçiririz
8) тк. несов. iletmek, geçirmekстекло́ не прово́дит электри́чество — cam elektrik geçirmez
9) разг. ( обманывать) aldatmak, yutturmakII сов., см. провожатьего́ не проведе́шь — onu aldatamazsın, ona yutturamazsın, oyuna gelmez, zokayı yutmaz
-
10 просветительный
eğitim °просвети́тельные учрежде́ния — eğitim kurumları
вести́ просвети́тельную рабо́ту — eğitim faaliyetlerinde bulunmak, aydınlatıcı çalışmalar yürütmek
-
11 пускать
несов.; сов. - пусти́ть1) bırakmak; salıvermek, salmak ( давать свободу); koyuvermek ( разрешать)пусти́ (мою) ру́ку! — bırak elimi!
пусти́ть пти́цу на во́лю — kuşu salıvermek
пусти́ть ста́до на луг — sürüyü çayıra salmak
он собира́лся прие́хать, но оте́ц не пусти́л — gelecekti ama, babası koyuvermedi
2) (впускать, пропускать) (içeri) sokmakпуска́ть жильцо́в — kiracı almak
в ту ко́мнату нас не пусти́ли — o odaya bizi sokmadılar
3) ( приводить в действие) çalıştırmak, işletmek; atmak, fırlatmak ( ракету)пусти́ть мото́р — motoru çalıştırmak
пусти́ть заво́д — fabrikayı işletmeye açmak
пусти́ть ша́хматные часы́ — satranç saatini çalıştırmak
пусти́ть поезда́ по доро́ге — demiryolunu trafiğe açmak
4) (пар, воду и т. п.) vermek; salıvermekпусти́ть душ — duşu açmak
5) ( заставлять двигаться) yürütmekпусти́ть ло́шадь ры́сью — atı tırısa kaldırmak
пуска́ть (бума́жные) кора́блики — kağıttan kayık(lar) yüzdürmek
пуска́ть волчо́к — topaç çevirmek
пуска́ть кого-л. по сле́ду — birine iz sürdürmek
6) ( бросать) atmakпусти́ть стрелу́ — bir ok atmak
7) разг. ( распространять) çıkarmak, ortaya atmakпусти́ть слух — bir şayia çıkarmak
8) ( давать побеги) filiz sürmek -
12 раскольнический
1) bölücü, bölücülük °раско́льнические группиро́вки — bölücü gruplar
занима́ться раско́льнической де́ятельностью — bölücü faaliyetler / eylemler yürütmek; bölücülük yapmak
2) рел. raskolnik ° -
13 рассуждать
akıl yürütmek; konuşmak ( вести беседу)научи́ться рассужда́ть — akıl yürütmesini öğrenmek
он рассужда́ет так:... — şu şekilde akıl yürütür:...
-
14 решительный
1) kararlı, azimliреши́тельный проти́вник войны́ — savaşın kararlı düşmanı
вести́ реши́тельную борьбу́ с / про́тив... —... ile / karşı kararlı / azimli bir savaş yürütmek
2) (решающий, категорический) врз kesin; kararlıодержа́ть реши́тельную побе́ду — kesin bir zafer kazanmak
реши́тельный отве́т — kesin cevap
реши́тельным то́ном — kararlı bir sesle
с реши́тельным наме́рением боро́ться / вести́ борьбу́ — savaşım vermek azmiyle
приня́ть реши́тельные ме́ры — kesin önlemler almak
-
15 свистнуть
-
16 строить
несов.; сов. - постро́ить1) kurmak, yapmak, inşa etmek; dikmekстро́ить заво́ды — fabrika kurmak / yapmak
стро́ить суда́ — gemi yapmak / inşa etmek
он стро́ит (себе́) до́м — ev yaptırıyor
2) перен. kurmakстро́ить семью́ — aile kurmak
стро́ить о́бщество бу́дущего — geleceğin toplumunu kurmak
3) kurmak, tasarlamakстро́ить пла́ны — planlar kurmak
стро́ить разли́чные предположе́ния — çeşitli tahminler yürütmek
стро́ить иллю́зии — hayaller kurmak
4) dayandırmak, oturtmakстро́ить свои́ расчёты на чем-л. — hesabını bir şey üzerine oturtmak
докла́д постро́ен на объекти́вных да́нных — rapor nesnel verilere dayanılarak hazırlandı
5) мат. çizmekпостро́ить треуго́льник — bir üçgen çizmek
постро́ить взвод в две шере́нги — takımı iki sıraya dizmek
••стро́ить из себя́ поэ́та — şairlik taslamak
ты из себя́ дурака́ не строй! — aptallığa vurma sen!
-
17 уводить
götürmek; geri çekmek; saptırmak; kaçırmak* * *несов.; сов. - увести́1) (alıp) götürmek; geri çekmekуводи́ть войска́ — askeri kuvvetlerini geri çekmek
уведи́ ребёнка домо́й — çocuğu evine götür
2) перен. saptırmakэ́то уведёт нас от основны́х вопро́сов — bu bizi ana sorunlardan saptırır
-
18 уносить
alıp götürmek; çalmak* * *несов.; сов. - унести́карти́ну он унёс с собо́й — tabloyu yanına alıp götürdü
2) разг. yürütmekво́ры унесли́ и ковёр — hırsızlar halıyı da yürüttüler
эпиде́мия унесла́ со́тни жи́зней — salgın yüzlerce kişiyi götürdü / kırıp geçirdi
хло́поты и трево́ги унесли́ у неё полжи́зни — gaile ve endişeler hayatının yarısını alıp götürdü
4) almakовцу́ унесло́ го́рным пото́ком — koyunu sel aldı
ло́дку унесло́ в мо́ре — kayık açığa sürüklendi
у нас пала́тку унесло́ водо́й — çadırımızı suya kaptırdık
его́ унесло́ волно́й — onu dalga alıp götürdü
-
19 утащить
См. также в других словарях:
yürütmek — i 1) Yürüme işini yaptırmak, yürümesini sağlamak 2) Gerektiği gibi yapmak, uygulamak İşlerini eskisi gibi yürütüyorlar. 3) huk. Bir yargıyı yerine getirmek, uygulamak 4) nsz Kabul edilmesi veya tartışılması için bildirmek, açıklamak, öne sürmek… … Çağatay Osmanlı Sözlük
saman altından su yürütmek — belli etmeden iş çevirmek, ortalığı karıştırmak Saman altından su yürüten, ürkek, kaypak görünüşlü insanoğlunu tanımışlığı var. Y. Kemal … Çağatay Osmanlı Sözlük
muhakeme yürütmek — düşünmek, soruna bir çözüm aramak Ferit bu aralık kendi kendine muhakemeler yürütmüş... S. F. Abasıyanık … Çağatay Osmanlı Sözlük
ahkâm yürütmek — bir sözden kendi anlayışına göre sonuçlar çıkarmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
fikir yürütmek — bir konu üzerine düşüncesini söylemek … Çağatay Osmanlı Sözlük
hükmü geçmek (veya hüküm yürütmek) — 1) gücü yetmek, sözü geçmek Ne doğan güne hükmüm geçer / Ne hâlden anlayan bulunur. C. S. Tarancı 2) geçerli, etkili durumunu yitirmek Soğukların hükmü geçti … Çağatay Osmanlı Sözlük
gemisini yürütmek — bir işi hiçbir engel tanımadan sürdürmek … Çağatay Osmanlı Sözlük
akıl yürütmek — 1) herhangi bir konuda fikir vermek 2) tahminde bulunmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
yorıtmak — yürütmek, (ilâç) içini sürdürmek I, 115; III, 315 … Divan-i Luqat-i it-Türk Dizini
İSRÂ — Yürütmek, göndermek. * Gece seferi yapmak. * İrsâl etmek … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
çekmek — i, e, er 1) Bir şeyi tutup kendine veya başka bir yöne doğru yürütmek Hepsi iskemleleri çekerek masanın etrafında bir halka yapmaya hazırlanıyorlardı. R. N. Güntekin 2) Taşıtı bir yere bırakmak, koymak 3) Germek İpi çekmek. 4) İçine almak, emmek… … Çağatay Osmanlı Sözlük