әлдеқандай
1әлдеқандай — қылды. Басына көтерді, қолпаштады, бөркін қоқырайтты. Өмірінде топ бастап, тоқпақ жілік ұстап көрмеген Тоқтамысты енді «Тоқа, Тоқа!» деп ә л д е қ а н д а й қ ы л а д ы. Тоқтамыс соған семіреді (О. Сәрсенбай, Шығ., 4, 86) …
2алдағандай — (Гур., Маңғ.) әлдеқандай …
3қопақардай отыру — (Қост., Жанг.) әлде қандай болып отыру. Бүгін, қ о п а қ а рд а й болып отырмыз, ертең қандай боларыңа көзің жете ме? (Қост., Жанг.) …
4аққобаң — зат. бот. Ақ бидайдың бір сорты. Ондайда жолдың екі бетінде жарланып тұрған бітік егінге қызғылт нұр шашырап, сарғая піскен а қ қ о б а ң әлдеқандай бір әсем ағыспен бір толқып, баяу шайқалғандай (Алғы шепте., 58) …
5тұқырақ — сын. сөйл. Тұғжыңдап қалған, тұғжың. Т ұ қ ы р а қ өзіне өзі ырза болғандай иығын қомдап қодилана түсті (Ә.Нұрпейісов, Соңғы., 302). Сонда істейтін әлдеқандай т ұ қ ы р а қ біреу оған «отыр» деп айтпапты (Бұл да, 305) …
6дәселі болу — (Түрікм.: Красн., Небид., Таш., Ашх.) әлдеқандай болу, бұлдану. Жоқ затқа д ә с е л і б о л а қоймаса қайтеді (Түрікм., Ашх.) …
7дәсердей болу — (Қост., Жанг.) әлде қандай болу, маңғазсу. Өзі соған да д ә с е рд е й б о л ы п отыр ғой (Қост., Жанг.) …
8сызғыру — (Қост., Об.) ысқыру, уілдеу. Екеуі де терезеге көзді қадап ызғарлы желдің, с ы з ғ ы р ғ а н ы н, ақсақ құтпанның әлдеқандай көмескі дауыспен үзілтіп ұлығанын тыңдайды (Б. Майл., Шығ., 157) …
9жазғансы — ет. Жазған болу, жазу әрекетін істеу. Сосын ауаға сұқ саусағымен әлдеқандай сандарды тез тез ж а з ғ а н с ы д ы (Қ. Омарұлы, Әке, 39) …
10жатырқаулық — зат. сөйл. Жатырқаушылық. Жаяу жүрген тәуір киімді кісілерді сыртынан бағып, терезелерінен сығалаған әлдекімдердің сұлбасын аңғарғанда, әлдеқандай ж а т ы р қ а у л ы қ т ы сезген Тоқтарбайдың таңырқауы көбейіп кетті (О. Сәрсенбай, Шығ., 5, 30) …
