ҡаласыҡты ҡаҙыу
111қайақ — (Алм.: Шел., Еңб қаз., Ұйғ.; Жамб., Сар.; Шымк., Арыс; Қ орда: Сыр., Тер., Жал.; Ақт., Ырғ.; Жезқ., Ұлы.; Қост., Жітіқ.; Түрікм., Красн.) қай жақ. Дүйсен ертемен қ а й а қ қ а кетті (Жамб., Сар.). Мал фермасы аз малды қ а й а ғ ы н а сыйғызады… …
112қарма — 1 (Алм.: Шел., Еңб қаз.; Жам.: Шу, Мер., Луг., Қорд.) бидай, жүгеріні қуырып диірменге майдалап тартқан түрі. Қ а р м а н ы сумен жемесең, қақалып қаласың (Жамб., Қорд.) 2 (Сем.: Абай, Шұб., Ақс., Көкп.; Шығ.Қаз.: Зайс., Күрш.; Монғ.) қазанға… …
113қасқару — (Гур., Маңғ.) қасқию. Қоян жымға түсіп қ а с қ а р ы п алса, тазыға жеткізбей кетеді (Гур., Маңғ.). Ақ киіктің қаласы, қ а с қ а р ы п қайтпас бораннан (Гур., Маңғ.). Қ а с қ а р а шықтық майданға, қасақы жауды мерт қылдық (Қ. Аманж., Шығ. жин.,… …
114қолас — (Гур.) желкенсіз жүретін кішкене қайық. Қ о л а с т ы кемеге ұзынырақ етіп байламасаң сындырып аласың (Гур.) …
115қынулы — 1 Қ орда., Арал; Орал, Орда) нық, мұқият, әбден. Сен одан, аласыңды қ ы н ул ы сұра Қ орда., Арал). Бұл жұмысты жасауға Қабес қ ы н у л ы (Орал, Орда). Айналайын, өзі қ ы н у л ы, жігерлі боп өсіп келеді, – деп сүйсінеді Жаңыл (Т. Ахт., Дала.,… …
116өткеру — 1 1. (Сем.: Абай, Көкп., Ақс.; Монғ.) тапсыру. Біз малшылармен барып мемлекетке астық ө т к е р і п келеміз (Сем., Абай). 2. (Ақт.: Ырғ., Шалқ.; Монғ.) өткізу. 27 августе жиылыс ө т к е р е с і ң. Ол мемлекетке астық ө т к е р і п жатыр (Ақт.,… …
117сой — (Гур.: Маңғ., Тең.; Орал: Чап., Жымп., Казт.; Ақт., Тем.; Түрікм.: Красн., Ашх., Таш., Мары) нәсіл, ұрпақ, тұқым, тек. Мен адайдың с о й ы м ы н (Гур., Маңғ.). Бұрын ақсүйек с о йл а р ы н көп көретінбіз (Орал, Жымп.). С о й ы ң мұңал болса, осал …
118тасбақаның дауылы — Қ орда., Қарм.; Түрікм., Красн.) алай дүлей қатты жел. Т а с б а қ а н ы ң д а у ы л ы соққанда көзді ашып жұма алмай қаласың (Түрікм., Красн.) …
119шабу — 1 (Гур., Тең.) құру. Ау шабу – ау құру. Ш а п қ а н ауыңа балық көп түссе, рақаттанып қаласың (Гур., Тең.) 2 (Қарақ., Қоң.) алтын, күміс жалату. Күдерінің әр жеріне күміс ш а б а д ы (Қарақ., Қоң.) 3 (Қарақ.) орнату, отырғызу; жапсырып тігу …
120ыссылық — (Гур., Маңғ.) ыстықтық, ыстық. Ы с с ы л ы қ т а жалаңбас жүрсең, аулап қаласың (Гур., Маңғ.) …
