құнарлы жер
1атымды жер — (Ақт.: Ырғ., Қараб.; Қ орда: Қарм., Арал, Сыр., Жал., Тер.) құнарлы, шығымды, қолайлы жер. Сіздің тарыңыз а т ы м д ы ж е р г е салынған екен (Ақт., Ырғ.). А т ы м д ы жерге тіккен қауын жақсы шығады Қ орда., Тер.) …
2жасаң — 1 (Гур., Есб.) жас, жастау. Ол ірә ж а с а ң д а у көрінеді (Гур., Есб.). Ж а с а ң уақытта алғыр едік (Гур., Есб.) 2 1. (Қарақ.) сулы, шөпті, құнарлы жер. Жарлының малын ж а с а ң ғ а қусаң, қуаңға қашады. Ол жерде ж а с а ң жер онша көп емес… …
3жергілікті заттар — (Местные предметы) әскери істе жергілікті жерді зерттеуде, әскерлерді ұрыста басқару, бағдарлау, бағыттау үшін қолданылатын жер үстіндегі жасанды және табиғи объектілер. Координаттары белгілі жергілікті заттар, сондай ақ ракеталарды жіберу мен… …
Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
4кіндік — 1 (Ақт., Тем.) есіктің тұтқасы. Ол есіктің к і н д і г і н е н ұстап тартып қалды (Ақт., Тем.) 2 (Орал: Казт., Орда, Жән.) келсап. Кішкене тары түйейін деп едім, келіңіздің к і н д і г і н бере тұрыңызшы, өзіміздікін таба алмадым (Орал, Казт.) 3… …
5қароты — (Шымк., Бөг.) шөптің құнарлы жері …
6байтақыт — зат. Топырағынан май тамған, құнарлы жер. Меркі – қарабас шалғыны аттың жалпақ тізесін қағып, жетіліп тұрған б а й т а қ ы т мекен (Ә. Байбол, Теміржол., 29) …
7боз — 1 Қ орда., Арал; Шымк., Түркіс.) далада өсетін көде, селеу. Бұл қонған жеріміздің маңайында б о з көп Қ орда., Арал) 2 1. (Көкш., 1 Май) жайылым жер. Мал жайылатын жерді б о з дейді (Көкш., 1 Май). 2. (Қарақ.) құнарлы, тың жер …
8мәйекті — 1. (Шығ.Қаз., Күрш.) ауқатты, негізді, құнарлы. Ол біздің м ә й е к т і кісіміз (Шығ.Қаз., Күрш.). Шарбақбайдың осы қыстауы бір м ә й е к т і жер ау, – деді Құлан қызыққанын жасырмай (А. Нұрм., Құл. аж., 124). 2. (Шығ.Қаз.: Зайс., Күрш., Тарб.;… …
9көк — … 2. ауыс. Шар болаттан жасалған, асыл; сапалы д.м. Мыс.: көк найза, көк сүңгі, көк кіреуке, көк семсер, көк сауыт т.б. Сүбедей баһадүр мен Жебе ноян жас батырларға арналған орданың рәсімді сыйлығы – болат дулыға, к ө к кіреуке сауыт, наркескен… …
