шөпті жинау
101даруға — зат. көне. 1. Ауылдан үлкен, ауданнан кішірек аймақ. Қай д а р у ғ а д а қанша тархан бар екенін санады (Ә. Кекілбаев, Елең алаң, 201). 2. Даруғаны билеуші, басқарушы. Осы мемлекеттің отырықшы егіншілік аймақтарында д а р у ғ а – қаладағы,… …
102жал — зат. сөйл. Бөкес. Толқындата ән салған қыз келіншектер, аша, тырнауыштары жарқылдап, ж а л ғ а түскен шөпті көпеге үйеді (Ә. Нұршайықов, Махабб. жырлары, 24). Біздің бригадада шөп шабудан бастап, оны дестеге, ж а л ғ а жинау, көпелеп, маялау және …
103желілеу — желіле етістігінің қимыл атауы. Күн еңкейе төрт түліктің төлін жинау, ж е л і л е у, көгендеу, қазықтау әрекеті басталады (Ө. Қанахин, Қарт сарбаз., 123) …
104жинаушылық — зат. Жинау ісімен айналысушылық, жинағыштық. Олардың бәріне ж и н а у ш ы л ы қ қ а, зерттеушілікке бір табан жақындығы бар әкелерінің пайдасы тиетіндігінде күмән жоқ (Ж. Бейсенбаев, Жасын тағдыр., 47) …
105жылу — жинау. этногр. Қиын жағдайға тап болған адамға (адамдарға) көмек көрсету мақсатында мал, астық, дүние мүлік, қаржы жинап беру (Қаз. этнография., 2, 550). Адамға жақсылық, қайырымдылық жасау еліміздің мақтанарлық қасиеттері. Солардың бірі – ж ы л… …
106кекілде — ет. жерг. Бір шоқ етіп жинау, баулау. Оны (тарыны) қолмен к е к і л д е п, бастырып, ұшырып, бораларына құйғанша көрер азаптары аз емес (К. Сегізбаев: Қаз. әдеб., 01. 04. 1985, 14). Ауылдағы кей ағайындар тары егіп, оны қашан к е к і л д е п… …
107көктелу — көктел етістігінің қимыл атауы. Шикі қайыс таспамен к ө к т е л у і керегені жаюға да, жинауға да ыңғайлы етеді (ҚазССР ҒА Хабарлары, 1972, №1, 44) …
108көпеле — ет. жерг. Шөмелеге салу, шөмелелеу. Біздің бригадада шөп шабудан бастап, оны дестеге, жалға жинау, к ө п е л е п, маялау және тікелей қораға тасу жұмыстарының барлығы да механизм күшімен атқарылады (Ертіс, 19. 07. 1963) …
109қазықтау — … Күн еңкейе төрт түліктің төлін жинау, желілеу, көгендеу, қ а з ы қ т а у әрекеті басталады (Ө.Қанахин, Қарт сарбаз., 123) …
110мінәйі — сын. Белгілі бір. Кейде базбір адамдар м і н ә й і себептермен итін алысқа апарып тастамайтын ба еді (Жас алаш, 17.02.2004, 5). Егер директор м і н ә й і себептермен үлкен қалалардың біріне жүрер болса, орынбасары дереу «жылу» жинауға кіріседі… …
