түбән тирәнлек
1тирәнлек — 1. Тирән булу сыйфаты, дәрәҗәсе 2. Сулыкның тирән урыны; тирән сулык 3. Өске яссылыктан, тәңгәлдән иң төпкә, аскы яссылыкка яки аскы ноктага кадәр ара 4. күч. Тирәндә урнашкан урын яки нокта. Нәр. б. эчке ягында яки бик арткы планда урнашкан урын …
2тирә — 1. Билгеле бер ноктаның, әйбернең әйләнәсе, шуңа һәр яктан якын гына урнашкан, тиеп торган тирәлек яки яссылык; шул тирәлек яки яссылыктагы урын. Әйләнә яки йомык күппочмак рәв. чик, түгәрәк кырый 2. Берәр нәрсәнең яны, ян ягы, әйләнәсе, турысы.… …
3киңлек — 1. Киң булу хәле, сыйфаты 2. Нәр. б. аркылы озынлыгы, иңе 3. Ачык, иркен, бик киң мәйдан. Төрле юнәлештәге чиксез аралык, бушлык, пространство космик киңлек 4. Экватордан меридиан буенча градуслар белән күрсәтелгән ара 5. күч. Күпьяклылык,… …
4төпсезлек — 1. Очы кырые, төбе булмаган яки бик зур тирәнлек (диңгез, күк тур.) 2. күч. Нигезсез, дәлилсез, ышанычсыз булу 3. күч. Принципсызлык, мәсләксезлек …
5үзәк — 1. Фигурада нин. б. күчәрләр, сызыклар кисешкән нокта, берәр әйбердә нин. б. үзенчәлекләр тупланган нокта. с. Нәкъ уртага туры килгән ү. нокта 2. Нәр. б. уртасы, урта өлеше. Торак пунктның админ. биналар, төп сәүдә, банк оешмалары урнашкан өлеше… …
6ориентация — Горизонт якларына һәм әйләнә тирәдәге урынга мөнәсәбәттә үзеңнең торган җиреңне билгеләү, тиешле юнәлеш алу 2. Фәнни, иҗтимагый һ. б. ш. эшләрдә билгеле бер юнәлеш, кемгә яки нәр. б. тотылган исәп 3. күч. Нин. б. мәсьәләне, тирә як хәлләрне… …
7ориентлашу — Горизонт якларына һәм әйләнә тирәдәге урынга мөнәсәбәттә үзеңнең торган җиреңне билгеләү, тиешле юнәлеш алу 2. Фәнни, иҗтимагый һ. б. ш. эшләрдә билгеле бер юнәлеш, кемгә яки нәр. б. тотылган исәп 3. күч. Нин. б. мәсьәләне, тирә як хәлләрне… …
8сай — I. 1. Тирән түгел 2. Әз яки кимчелекле (акыл, хәтер, белем, тәҗрибә һ. б. ш. тур.) 3. Тирән түгел урын (суда) 4. диал. Тугай, үзәнлек, болын култыгы. II. САЙ – Чабатада: башны кайтарып (үреп) бетергәннән соң колаксага кадәр салынган юкәләрнең… …
9тәңгәл — (ТӘҢГӘЛ КИЛҮ) – с. 1. Бер беренә тулысынча охшаган, бөтенләй туры килгән, тигез булган, бердәй тәңгәл почмаклар 2. и. диал. Билгеле бур урын, җир без төшкән тәңгәлдә Агыйдел каты акмый 3. Ян, як, тирә, туры. бәйл. ТӘҢГӘЛЕ, ТӘҢГӘЛЕНДӘ, ТӘҢГӘЛЕНӘ – …
10ас — I. (АСТЫ, АСТЫНА, АСТЫНДА...) – и. 1. Нәр. б. түбән урыны; киресе: Өс 2. Нәр. б. эче яулык асты, тун асты 3. Нәр. б. асты тирәсендәге урын чирәмлектә таган астына җыелдылар 4. Яткан яки утырган урын сыер астын чистарту 5. Аяк киеменең җиргә басып …