тың ізденіс
1әзден — (ҚХР) 1. ерке, бұла, еркетотай, арда. Біреудің алпыс моншақ ә з д е н боп, Жасымнан кесір еді жинағаным (Айтыс). 2. ардақты, қастерлі. Болсаң ә з д е н сатылдың неге шалға (Айтыс) …
2ізденіс-ұмтылыс — зат. Ғылыми немесе шығармашылық жұмыстарға күш салғандық, тынбай еңбектенгендік. Ағымнан жарылсам, перифериядағы талапкерлердің і з д е н і с ұ м т ы л ы с т а р ы н а биіктен, астамси қараған, көзге ілмеген кездерім де болған (Н.Ораз, Сиқырлы.,… …
3көзден кешіру — (ҚХР) жұмыс жайымен танысу, қызмет жайын тексеру, өз көзімен көру …
4қу сөзден қуырдақ қуыру — (ҚХР) қу сөзбен бәрін үйіп төгу, қу сөзбен алдаусырату …
5ақкөзден — ет. Шаш ал десе, бас алу; есіру, еліру …
6еренсізден — ет. Бейқам тарту, мән бермеу. Жұмекен іштей бір сойқан болар ақ деген, бірақ жуыр маңда жауласа қоятын еш сыңай аңғартпаған соң, е р е н с і з д е н і п ол жайлы ештеңе ойламайтын (Жалын, 1969, №4, 110) …
7керексізден — ет. Керексіз болу, қажетке жарамау. Кілт жоғалған соң к е р е к с і з д е н і п әр жерде жатушы еді, соны көз алдар етіп есіктің аузына іліп кететінге шықты (К. Ахметбеков, Қасірет, 1 200) …
8қызылкөзден — ет. 1. Ала көзбен қарау, еліру, құтыру. Қарагер жүгенді жұлқып, қ ы з ы л к ө з д е н е соңына қарай берді (Ө.Қырғызбаев, Қырда., 87). Қанның иісінен кәдімгі қордағы ит қ ы з ы л к ө з д е н і п, құтырып кетеді екен (Жалын, 1974, №4, 34). 2. ауыс …
9саңмүйізден — ет. жерг. Еркінсу, қағыну, құтыру. Кешеден бері тіпті дәрежесі өсіп, атасының қасында әбден с а ң м ү й і з д е н і п алып еді (Қ.Жұмаділов, Сайгүл р, 47). Жаз шықса, енді қайтып қыс түспейтіндей с а ң м ү й і з д е н і п қағынып кетеміз… …
10торкөзден — ет. Торкөз болу, торкөз ету. Екі қапталдағы баған мен бағанның арасы жіп жіңішке мәрмәр тастардан кілемнің ою өрнегіндей қиысып т о р к ө з д е н і п жалғасыпты (С.Сматаев, Елім ай, 16) …
