стæвд кæнын
101ЗОНД НÆ ХÆЛÆГ КÆНЫН — Искæмæн исты бацамонын, бамбарын кæнын, нæ бавгъау кæнын. Цы нæ мбарай, уымæй фæрс мæнæ де мбæлтты, сæ зонд дын нæ бахæлæг кæндзысты. (Беджызаты Ч. Мæсгуытæ дзурынц.) Сымах ахуыртæ стут, æз та – зылды æххæсткомы сæрдары хæдиваг æмæ мæнæн дæр уæ… …
102ЗОНД ТАЛЫНГТÆ КÆНЫН — тж. ЗОНД ТАРЫТÆ КÆНЫН Мæсты кæнын. Маст фæтоны фæрстæ, зонд талынгтæ кæны. (Беджызаты Ч. Мæсгуытæ дзурынц.) Залдуз тыхстис хъуыдытæй, тарытæ кодта йæ зонд. (Мамсыраты Д. Залдуз.) …
103ЗÆРДЫЛ ÆРЛÆУУЫН КÆНЫН — Искæмæн исты зæронд хъуыддаг æрымысын, æрхъуыды кæнын, сног кæнын. Кæд уый искæмæ æгад хъуыддаджы хуызæн кæсы, уæд сын сæ зæрдыл æрлæууын кæндзыстæм, алы адæймагæн дæр йæ хъуыды загъта æви нæ, уый йæхи бар кæй у, уый. (СИ. 1990. 34.) …
104ЗÆРДÆ АДЗÆБÆХ КÆНЫН — см. ЗÆРДÆ ДЗÆБÆХ КÆНЫН 1. Искæмæн йæ маст ссæуыны тыххæй исты хорз дзырдтæ зæгъын. 2. Иучысыл нозт акæнын …
105ЗÆРДÆ ДЗÆБÆХ КÆНЫН — см. ЗÆРДÆ АДЗÆБÆХ КÆНЫН 1. Искæмæн йæ маст ссæуыны тыххæй исты хорз ныхæстæ зæгъын. 2. Иучысыл нозт акæнын …
106ЗÆРДÆ ДЗÆГЪÆЛ КÆНЫН — Раст хъуыдыйæ иппæрд кæнын, цы сарæзтæуа, уый нал зонын, хъуыдытæ сæмбырд кæнын нал фæразын. Уастæн æм йæ цæгаты сæфт дæр æрбайхъуысид Томбианæн, мæ зæрдæ мын чи сдзæгъæл кодта (Салуман). (Беджызаты Ч. Чи кæй?) …
107ЗÆРДÆ НÆ РУХС КÆНЫН — Ницæуыл цин кæнын, æнкъард кæнын. Театр йæхæдæг дæр хорз пропагандæгонд нæ цæуы. Йæ уындæй зæрдæ нæ рухс кæны, æдзæллагхуыз кæй у, уый аххосæй. (СИ. 1990, 37.) Нал рухс кæны йæ зæрдæ (Таймуразæн) райсом раджы, хуры фæзындмæ кæсгæйæ. (Арсен,… …
108ЗÆРДÆ ФÆЛМÆН КÆНЫН — Мæстджыны сабыр кæнын, лæгъз кæнын; хирдæм искæй ахаст здахын. Дæ ныхас мын мæ зæрдæ бафæлмæн кодта. (МД. 1987, 4.) ...Се фсымæрты марджытыл тыхстытæ кодтой, æнхъæлдтой, зæгъгæ, афтæмæй сын сæ зæрдæ æрфæлмæн кæндзыстæм, æмæ не фсымæрты мæлæтæй… …
109ЗÆРДÆЙЫ ХЪÆДГОМ ГОМ КÆНЫН — 1. Истæй тыххæй химæ маст айсын, истæуыл тынг мæт кæнын. Мæ зæрдæйы байгом кодта хъæдгом. Бауарзтон æй. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) 2. Зæронд маст сног кæнын. Бередить душу; сыпать соль на рану. To stir up old feelings; to rub salt in(to) the… …
110ЗÆРДÆЙÆ НÆ ХИЦÆН КÆНЫН — Æдзух искæуыл, истæуыл хъуыды кæнын, цæстытыл уайын; искæй, исты нæ рох кæнын, мысын. – Мæ зæрдæйæ нал хицæн кæныс, фыццаг хатт дæ куы федтон, уæдæй фæстæмæ. (Богазты У. Уæ нæ хæхтæ, нæ бæстæ...) Агуындæйы цы бон федтон, уæдæй нырмæ йæ хуыз мæ… …