мылтыҡ төҙәү
1мылтық — Мылтығының аузын қандады. Бір нәрсе атып алды д.м. М ы л т ы ғ ы м ы з д ы ң а у з ы н қ а н д а п а л с а қ, күн қыза жас қуырдақ жеп бір ақ тынығармыз (Лен. жас, 07.03.1974, 4) …
2мылтық — зат. Сүбесі, дүмі, затворы бар аң, құс атуға, соғыста қолдануға арналып жасалған дәрімен атылатын қару. Мылтықтың алғашқы түрлері қазақ арасында XV XVII ғасырларда белгілі бола бастады. Оның шитті, бытыралы, білтелі, шүрпілі, опырмалы, қосауыз,… …
3мылтық құру — (Шығ.Қаз., Ү Н.) мылтық оқтау. Ол м ы л т ы қ т ы жақсылап қ ұ р д ы (Шығ.Қаз., Ү Н.) …
4мылтыққұмар — сын. Мылтықты жақсы көретін, мылтыққа әуес …
5мылтыққұмарлық — зат. Мылтықты жақсы көретіндік, мылтыққа әуестік. Сенің м ы л т ы қ қ ұ м а р л ы ғ ы ң н ы ң төлеуі болып өмірден ерте көшкен мына ұлдан кейін де ес жинауыңа болатын еді ғой (К.Сегізбаев, Жап жасыл., 112) …
6мылтық салу — (Шығ.Қаз., Ү Н.; Монғ.) мылтық асыну. Біраздан кейін м ы л т ы қ с а л ғ а н екеу алдарынан шыға келді (Шығ.Қаз., Ү Н.). Ауылға м ы л т ы қ с а л ғ а н екі черік келді (Монғ.) …
7мылтық ұсыну — (Орал, Орда) мылтық кезену. Ей, тарт, адамға қарай м ы л т ы қ ұ с ы н б а (Орал, Орда) …
8мылтық-шылтық — (Өзб., Там.) былық, шатақ. Ол м ы л т ы қ ш ы л т ы қ қ а ұшырады (Өзб., Там.). [Түрікменше мылтық жағымсыз тамаққа байланысты, шылтық – қаралау, жала жабу мәнінде айтылады (Т. Айд., Қаз. тіл. лекс. ерек., 125)] …
9мылтықшы — (Қарақ.) дәуіт шегіртке. М ы л т ы қ ш ы жыланның көзін ойып ала береді (Қарақ.) …
10мылтықшы — зат. зоол. Дәуіт жәндігінің халықтық атауы. Сыртқы бітім болмысын м ы л т ы қ ш ы ғ а ұқсату негізінде дәуіт халық арасында «м ы л т ы қ ш ы» аталған (Б.Айтқожина, Қаз. тілін. жәндік, 8) …
