бидай егіп қою
1бидай — қуыру. Бидайды қазанға салып, араластырып тұрып пісіру. Соңғы кезде әр үйде от маздап жанып, сол отта қолбақырға тықырлатып б и д а й қ у ы р ы п жатады (М. Әуезов, Абай жолы, 3, 249). Бидай өңденді. Сарғыш қызыл түске енді. Жал жал жондар б и д… …
2бидай ақсақ — (Түрікм.: Красн., Тедж., Таш.; Гур., Маңғ.) бақайларының арасына құрт түсіп, қойлардың ақсап ауыруы. Б и д а й а қс а қ болған қойды тұяғының тесілген жеріне бидай тығып емдейміз (Гур., Маңғ.) …
3бидай соғу — (Көкш., Қ ту) бидай бастыру. Бұрын атқа тас байлап б и д а й с о ғ а т ы нб ы з (Көкш., Қ ту) …
4бидай — зат. Жастық, ішік сияқты заттардың тысының астынан салынатын бір қабат шүберек …
5бидай ағу — (Талд., Қоғ.) бидайдың шықпай қалуы. Былтыр кейбір жерлердегі б и д а й а ғ ы п кетті (Талд., Қоғ.) …
6бидай қырқу — (Көкш., Қ ту) бидайды шабу. Жуырда б и д а й қ ы р қ а бастаймыз (Көкш., Қ ту) …
7Бидай-коже — Состав: 500 г зерна пшеницы 3,5 л воды 1,25 л молока 0,5 л катыка Приготовление: Пшеницу подсушить на листе в духовке, сбрызнуть водой и протолочь в деревянной ступке до отделения кожицы. Очищенное… …
8бидай ауу — (Шымк., Арыс) бидайдың семуі, солуы …
9жабайы бидай — (Алм.: Шел., Еңб қаз.; Жамб.: Шу, Луг., Мер.) былтыр еккен бидай орнына келесі жылы екпей ақ шыққан бидай …
10жарлы бидай — (Ауғ.; Ир.) тазаланбаған бидай, шарлы бидай …
