баға көтеріліп кетті
1терісаяқ — зат. зоол. Домалақтау келген, қара түсті үйрек. Жұмыртқаны тани кеттік. Т е р і с а я қ үйректікі. Қаздікі дерсіз, үйрек сан қилы болады ғой, бірде бірінің жұмыртқасы т е р і с а я қ т і к і н е н үлкен емес (Ж.Орманбаев, Тұзақт, 5). Айнакөл… …
2ауа — 1 (Гур., Маңғ.) әуе, аспан 2 (Орал: Жән., Орда, Чап.; Гур., Маңғ.; Рес.: Волг., Сарат.) оқиға, көтеріліс; қозғалыс. Бисен Жанекешев совет өкіметінің алғашқы орнаған кезінде ақтарға қарсы а у а бастады. Өз кезінде ханға қарсы Исатай да а у а… …
3қаязу — 1. (Қост., Жанг.) кезеру, кебірсу, кебу. Ораза ұстап ерні қ а я з ы п тұрғанын қарашы (Қост., Жанг.). Екі үш күнде жер беті қ а я з ы п, көк көтеріліп кетті (Қост., Жанг.). 2. (Қост., Жанг.) шөлдеу, таңдайы құрғау. Ол, сірә, қ а я з ы ғ а н шығар …
4отаныменен — (Гур., Маңғ.) түп түгел, бірі қалмастан. Отанға баратын жігіттер осы үйге қонып, мана азанда о т а н ы м е н е н көтеріліп кетті (Гур., Маңғ.) …
5бас — амандық садақасы. Жеке басы үшін берілетін садақа, пітір. Кешкілікті ауызашар, таңертеңгілікті сәресі дейді. Ораза уақытында мұсылмандар семьясының әрбір басына б а с а м а н д ы қ (пітір) с а д а қ а с ы н төлейді (Ана тілі, 26.04.1990, 6). Бас… …
6сыпыра — 1 (Жамб.: Жам., Шу; Шымк.: Мақт., Арыс; Алм.: Кег., Жам.; Қ орда: Қарм., Сыр., Жал.; Қарақ.) нан жаятын, нан илейтін, диірмен астына салатын дастарқан (көбіне теріден жасалады). С ы п ы р а н ы әкелші, қамыр салып қояйын (Жамб., Жам.). Қане,… …
7жары — 1 (Қост., Жанг.; Жезқ., Ұлы.) қазының майлы жағы, түп жағы. Жұмбас май жегіш екен, бір қазының ж а р ы с ы н өзі жеп қойды (Қост., Жанг.). Жартысын салып па едіңіз, мына жігіттер ж а р ы жейміз деп келіп отыр (Жезқ., Ұлы.) 2 (Ақт.: Ойыл, Шалқ.,… …
8көз — … 2. Аттың шашасының жоғарғы жағына сіңір мен сүйектің арасына жиналған сары су. «К ө з» екі қалтадан тұрады. Томпайған ісікке үшкір бізді тықсаңыз сары су ағып кетеді (Алматы ақшамы, 13. 11. 1991, 3). Көз аңғалағы. Көз орналасқан бас сүйек… …
9көк — … 2. ауыс. Шар болаттан жасалған, асыл; сапалы д.м. Мыс.: көк найза, көк сүңгі, көк кіреуке, көк семсер, көк сауыт т.б. Сүбедей баһадүр мен Жебе ноян жас батырларға арналған орданың рәсімді сыйлығы – болат дулыға, к ө к кіреуке сауыт, наркескен… …
10өреше — 1 1. (Рес., Орын.) шананың қалқаны, қанаты. Бізде ө р е ш е десе, шананың ағашын Ырғызда басқаша айтады екен (Орын., Ад.). 2. (Шығ.Қаз., Күрш.; Қ орда: Сыр., Жал.; Алм., Шел.) киіз үйдегі ас су тұратын жерді қоршап қойған ши. Ө р е ш е н і ң… …
