ашығыс түгел
1ақ — зат. в ет. Бұзаулы сиырда, қозылы қойда болатын жұқпалы, әрі зілді дерт. Мұндай жағдайда малдың сүті тартылып қалады. Егер бір қой а қ болып ауырса, ол қоралы қойға түгел жұғады (Ж. Бабалықұлы, Мал ауруы., 8). Ақ айыл болды. Көп мініліп, арқасы… …
2бас — амандық садақасы. Жеке басы үшін берілетін садақа, пітір. Кешкілікті ауызашар, таңертеңгілікті сәресі дейді. Ораза уақытында мұсылмандар семьясының әрбір басына б а с а м а н д ы қ (пітір) с а д а қ а с ы н төлейді (Ана тілі, 26.04.1990, 6). Бас… …
3жаба — I Жаба аққу. Аққудың бір түрі. Анда санда тынық су бетіне барлық құстың қиқуын ж а б а а қ қ у д ы ң сырнайдай созылған дауысы естіледі (І. Есенберлин, Шығ. жин., 1, 65). II Жаба тоқу. Тоқым аттың арқасын түгел жауып тұратын ерттеу тәсілі. Аттың… …
4албар — (Көкш., Қ ту; Қ орда: Сыр., Тер., Жал.; Қост.: Семиоз., Торғ., Жанг.; Қар., Қарқ.) ашық қора. Жұбаныш, а л б а р д а ғ ы сиырларға көз салдың ба? (Қост., Семиоз.). А л б а р д а тұрған көк шолақ ат күректің тықырымен Егеубайды танып, жем іздеп,… …
5аткөпір — (Қар., Нұра; Қост.: Аман., Жанг.) қобырсу, қопсу. Сезді олар адасқанын Жәмиланың, Түрткілеп түгел тінтті завод маңын, Андыздап ағылған жұрт шар тарапқа Шығарды а т к ө п і р і н кең даланың (Қ. Аманж. Тол. жин., 2 т., 260). Одан бергі ашық жерге… …
6мору — (Қост., Жанг.; Алм.: Кег., Жам.; Қ орда: Жал., Қарм., Тер.) шіру, қараю. Ағаштың түбі м о р и бастапты (Қост., Жанг.). М о р ы ғ а н ағаш пайдаға аспайды (Алм., Кег.). Бау бақшаның ағашы залалданса, м ор ы п кетеді (Алм., Жам.). Істік темірлер… …
7тәрте — (Сем., Мақ.) арбаның жетек ағашы. Қамыт, постромке, шылия, басқа заттармен түгел мойынағаш, т ә р т е, самиян, тағы басқа керекті заттар бригадаларға бөлініп берілді (“Ж. ауыл”, 11.01.1935) …
8шомқора — 1. (Қ орда: Қарм., Сыр., Шиелі) қамыс, шеңгел, топырақ араластырып жасаған қора. Ш о м қ о р а н ы ң да төбесі ашық болады Қ орда., Сыр.). 2. (Шымк., Түркіс.) мал жеген шөптен қалған қырқындылардан, бопырдан жасалған қора. Күндіз жас төлдерді ш о …
