(зæххыл)
1ДЗЫХ ЗÆХХЫЛ НÆ СÆРФЫН — Кæрдæг нæ хæрын. Фæзæгъынц фосæй. Стæй мæ сихорæй фæстæмæ нал федтой æмæ сæ дзых зæххыл нал асæрфдзысты. (Кæстæрарæх. 120.) …
2ЗÆХХЫЛ НАЛ ЦÆУЫН — 1. Тынг бирæ адæм æрæмбырд уын. Се рцыдмæ инæлары хæдзары раз æнæхыгъд адæм æрæмбырд ирæй, кæсæгæй, уырысæй. Зæххыл нал цыдысты æмæ æнхъæлмæ кастысты. 2. Тынг схъæлдзæг уын …
3ЗÆХХЫЛ УÆЗ КÆНЫН — Тынг бирæ адæм æрæмбырд уын. Ам адæмы тæригъæдты уæзæй... ныкъæдз дæн. Дæуæн та зæххыл уæз кæнынц, нымæц дæр сын нæй. (Козаты Х. Тæригъæдтæ.) …
4КЪÆХТÆ НÆ ХÆЦЫНЦ ЗÆХХЫЛ — Цырд змæлын, кæнæ истæуыл тынг цин кæнын. Циндзинад зæрдæйыл базыртæ садзы – къæхтæ нæ хæцынц зæххыл. (Гафез. Уацмыстæ. 1955.) …
5ФЫНДЗ ЗÆХХЫЛ ХАФЫН — Тынг ныззæронд, ныггуыбыр уæвын; ныффæллайын. Нæ кадыл мард мадæлтæ æмæ фыдæлтæм бакæс, уæд бон изæрмæ сæ цоты цотæн хæринаг æмæ æхсыры цъыртт агургæйæ сæ къæхтæ айсын нал фæразынц – фæллад фæлмæстæй сæ фындзтæ зæххыл ахафтой. (Фыдыбæстæ, 1992, 2 …
6АРВ ЗÆХХЫЛ ЙÆХИ ХОСТА — Тынг уарын …
7ЗÆХХЫЛ НАЛ ЛÆУУЫН — Истæмæй тынг сбуц уын, схъæлдзæг, схъал уын …
8НАРТÆ — Нарты кадджыты сæйраг архайджытæ, хъæбатыр, зондджын, зонынджын æмæ æгъдауджын адæмы хатт. Ирон адæм сæ хонынц сæ таурæгъон фыдæлтæ. Хуыцау сæ сфæлдыста уæйгуыты фæстæ. Иу кадæг нын Нарты равзæрды тыххæй афтæ дзуры: – Хуыцау дунейы куы сфæлдыста …
9ХЕТÆДЖЫ УАСТЫРДЖИЙЫ КУВÆНДОН — см. Священная роща Хетага – Хуыцау, табу Дын уæд! – Хуыцау, хистæрæй, кæстæрæй, сылгоймагæй, нæлгоймагæй Дыл нæхи фæдзæхсæм æмæ нын ахъазгæнæг у. – Хуыцау, зæххыл цыдæриддæр цæуы – цинæй дæр, зианæй дæр – иууылдæр Дæуæй аразгæ сты, æмæ Дæм фылдæр …
10АРВ — I Небо. кæс СТЪАЛЫТЫ ÆМÆ ÆРВОН ФÆЗЫНДТЫТЫ НÆМТТÆ II Ирон адæм кæд зæххон сты, уæддæр цины æмæ зыны дæр се скаст арвмæ уыд æмæ у. Раст сæм цыма арвæй чидæр кæсы, чидæр хъусы, уыйау хъавгæ у сæ архайд, хъуыдыгонд – се сныхас. Суанг сæ цины фынгыл… …
