Этнографический парк (Чебоксары)

Этнографический парк (Чебоксары)

Этнокультурный парк деревянной обрядовой скульптуры — парк, основанный в 1993 г. на левом берегу Волги напротив г. Чебоксары на территории санаторно-курортного комплекса «Чувашия».

Балтай Микуçĕ и его скульптура «Меч Атиллы»

К настоящему времени в этнопарке уже установлено около 120 деревянных скульптур юпа, образно знакомящих зрителей с чувашской мифологией, историей, символикой, орнаментикой.

Инициатором создания этнопарка, автором экспозиции скульптур и большинства сюжетов является чувашский художник-скульптор Балтай Микуçĕ (Н. М. Балтаев).

История

Этнопарк был основанн в 1993 году Балтай Микуçĕ (Н. М. Балтаев).

Экспозиция

Парк поделён на три части — Ылтăн ту (Золотая горка), Кĕмĕл ту (Серебряная горка) и Пăхăр ту (Медная горка). В каждой из частей парка достигается целостное единство сюжетов скульптур.

Скульпторы

В создании скульптур этнопарка принимали участие скульпторы и народные мастера-резчики по дереву:

• Балтай Микуçĕ (Н. М. Балтаев);
• Эткер Славикĕ;
• Сантр Пикл (А. И. Алексеев);
• Енчĕк Петĕрĕ (Кошелев Пётр);
• Матур Хĕветĕрĕ (Ф. И. Мадуров);
• Аванмарт Пайтул;
• Хĕрлĕ Мишши (Краснов Михаил);
• Иванов Александр;
• Йăван Пикл (И. А. Алексеев);
• Эриван Ваççи (Эриванов Василий);
• Йĕкĕм Жени (Акимов Евгений);
• Ылтăн Сĕруш (С. В. Семёнов);
• Слава Уракен;
• Хĕçлĕ курак Юркки (Фролов Юрий);
• Тымарлан Пилĕ;
• Аннушка Ваççи (Кузьмин Василий);
• Пупин Кĕркури (Г. С. Пупин);
• Нимĕç Славикĕ (Немцев Вячеслав);
• Ту Улачи (Нагорнов Владимир);
• Матрас Юркки (Ю. П. Матросов);
• Праски Витти (В. П. Петров);
• Чак Лёни (Николаев Леонид);
• Фролов Юрий;
• Çтапан Тули (Степанов Анатолий);
• Кенин (Фомиряков, Георгий Геннадьевич);
• Кĕкер Коли;
• Пупин Петĕрĕ (П.С. Пупин);
• Балтай Асамачĕ (А. Н. Балтаев);
• Балтай Аттилĕ (А. Н. Балтаев).

Скульптуры

Название	Скульптор	Место размещения	Материал	Примечание
Аттил хĕçĕ (Меч Аттилы)	Балтай Микуçĕ	Ылтăн ту	Дуб
Ылтăн юпа ман атте, ăмăрт кайăк ман анне	Сантр Пикл	Около санатория	Дуб	Образ взят из древних чувашских песен
Таса ĕмĕт	Хĕрлĕ Мишши		Дуб
Ăрлăх ÿнерĕ	Балтай Микуçĕ		Дуб
Тĕнче тытăмĕ	Саша Иванов		Дуб
Чÿк парне хывмалли сĕтел	Йăван Пикл
Сехмет	Йăван Пикл		Дуб
Ылтăн ту ашшĕ	Хĕрлĕ Мишши		Дуб
Ылтăн ту амăшĕ	Эриван Ваççи
Ама турă	Иванов Алексей		Липа
Ай-уй вут	Балтай Микуçĕ		Дуб
Телей хапхи, куйкăрăш телей кайăкĕ	Сантр Пикл, Йăван Пикл		Липа
Чÿк вылĕхĕ — така	Балтай Микуçĕ		Осина
Çĕр улăп	Балтай Асамачĕ		Дуб
Вут амăшĕ	Йĕкĕм Жени		Дуб
Атте-анне — ман турă	Балтай Микуçĕ		Дуб
Ватă кашкăр аннем пур	Ылтăн Сĕруш		Дуб	Образ взят из древних чувашских песен
Чÿк вылĕхĕ — урхамах	Балтай Микуçĕ		Сосна, осина
Чÿк вылĕхĕ — така	Балтай Микуçĕ		Осина
Улăп паттăр	Балтай Аттилĕ		Дуб
Ăмăрт кайăк ман анне	Слава Уракен		Дуб	Образ взят из древних чувашских песен
Хаяр — хаярпа ан выля	Балтай Микуçĕ		Дуб
Нуша	Енчĕк Петĕрĕ		Дуб
Арлăх палли	Эткер Славикĕ	Пăхăр ту	Дуб
Йăх тытăмĕ	Сантр Пикл	Ылтăн ту	Дуб
Чăн арçын	Хĕçлĕ курак Юркки	Ылтăн ту	Дуб
Виçĕ хут	Аванмарт Пайтул	Пăхăр ту	Дуб
Шыв ашшĕн шыв амĕшĕн хÿхĕм хĕрĕ	Енчĕк Петĕрĕ	Пăхăр ту	Дуб
Вĕре çĕлен	Хĕрлĕ Мишши	Пăхăр ту	Дуб
Аçапа ама сакки	Эткер Славикĕ	Пăхăр ту	Дуб
Бичурин — мăн асатте	Сантр Пикл	Кĕмĕл ту	Дуб
Шаман	Тымарлан Пилĕ	Кĕмĕл ту	Дуб
Тĕнче çымарти	Гена	Кĕмĕл ту	Дуб
Тĕл пулу	Аванмарт Пайтул	Пăхăр ту	Дуб
Сантр Пикл Йăванне асанса	Сантр Пикл	Ылтăн ту	Дуб
Ăмарт кайăк ман анне	Балтай Микуçĕ	Ылтăн ту	Дуб
Ылтăн кăвакал	Матур Хĕветĕрĕ	У дороги к санаторию	Дуб
Чăваш çĕршывĕшĕн пуçне хунă паттарсене асанса. Пурнăçпа вилĕм чиккинче юпа	Балтай Микуçĕ	У дороги к санаторию	Сосна, осина	Образ взят из словаря Ашмарина
Авалхи киремет вырăнне лартнă йăх юпи	Балтай Микуçĕ		Дуб
Чĕлĕм	Аннушка Ваççи	Пăхăр ту	Дуб
Пÿ	Балтай Микуçĕ	Кĕмĕл ту	Дуб
Аçа-ама юпи	Балтай Микуçĕ	Кĕмĕл ту	Липа
Ăрат амăшĕ	Енчĕк Петĕрĕ	Кĕмĕл ту	Дуб
Ар сакки	Пупин Кĕркури	Пăхăр ту	Дуб
Чÿк вылĕхĕ — вăкăр	Балтай Микуçĕ	Ылтăн ту	Осина
Ăмăт кайăк — çулти хăват	Эткер Славикĕ	Ылтăн ту	Дуб
Чÿк вылĕхĕ — вăкăр	Балтай Микуçĕ	Ылтăн ту	Осина
Пирĕшти — Хĕрт сурт	Аванмарт Пайтул	Ылтăн ту	Дуб
Киреметпе Юрату	Нимĕç Славикĕ	Ылтăн ту	Дуб
Турăран ырлăх — этемрен сиплĕх	Эткер Славикĕ	Ылтăн ту	Липа
Асанне, анне, хĕр упраç	Ту Улачи	Ылтăн ту	Дуб
Анамăш	Енчĕк Петĕрĕ	Ылтăн ту	Липа
Чÿк вылĕхĕ — вăкăр	Балтай Микуçĕ	Ылтăн ту	Осина
Чÿк вылĕхĕ — вăкăр	Балтай Микуçĕ	Ылтăн ту	Осина
Кĕвĕ — кĕслеçĕ	Енчĕк Петĕрĕ	Кĕмĕл ту	Дуб
Чĕрĕп амăшĕ	Балтай Микуçĕ	Кĕмĕл ту	Дуб
Юмăç	Йĕкĕм Жени	Кĕмĕл ту	Дуб
Сăвар	Эткер Славикĕ	Кĕмĕл ту	Дуб
Ăста	Матрас Юркки	Кĕмĕл ту	Липа
Кăмпа хуçи	Енчĕк Петĕрĕ	Пăхăр ту	Липа
Пихампар	Пупин Кĕркури	Кĕмĕл ту	Дуб
Анне	Праски Витти	У дороги к санаторию	Липа
Аталан	Чак Лёни	Пăхăр ту	Дуб
Амалăх асăну юпи	Сантр Пикл	Ылтăн ту	Дуб	2009
Çăкăр-тăвар ан татăлтăр	Эткер Славикĕ	Ылтăн ту	Дуб	2009
Хыпар	Йĕкĕм Жени	Ылтăн ту	Дуб	2009
Эртел	Балтай Микуçĕ	Ылтăн ту	Дуб	2009
Йĕрĕх	Çтапан Тули	Пăхăр ту	Дуб	2009
Хÿхĕмпи	Кошкин Андрей	Пăхăр ту	Дуб	2009
Ар сакки — ларса кан, шухăша кай	Аннушка Ваççи со своим студентом	Пăхăр ту	Дуб	2009
Арçури	Чак Лёни	Пăхăр ту	Дуб	2008
Шеп	Балтай Микуçĕ, Чак Лёни	Пăхăр ту	Дуб	2007
Вăхăт	Кенин	Кĕмĕл ту	Дуб	2008
Асан	Кĕкер Коли	Кĕмĕл ту	Дуб	2008
Ама	Аннушка Ваççи	Ылтăн ту	Дуб	2009
Хĕрупраç	Пупин Петĕрĕ	Ылтăн ту	Дуб	2003

Симпозиум

В этнокультурном парке ежегодно проходят симпозиумы чувашских скульпторов, посвящённые чувашской обрядовой деревянной скульптуре. Главная цель симпозиумов — осмысление и поддержание духовных и художественных традиций чувашского народа.

В течение 10 дней каждый участник симпозиума вырезает из толстых дубовых брёвен скульптуры высотой до 2,5 - 3 м, отражающие философские, исторические и мифологические понятия чувашского народа. В работах сочетаются глубокая символичность, лаконичность скульптурной формы и орнамента. В последний день симпозиума готовые работы устанавливаются в этнокультурном парке.

Ежегодно в работе симпозиума участвуют приглашенные специалисты: ученые, исследователи традиционной культуры, журналисты.

Примечания

См. также

• Санаторно-курортный комплекс «Чувашия»;
• Чувашская культура;
• Юпа.

Ссылки

• Экскурсии по этнопарку;
• Блог Микуç Палтай (Н. М. Балтаев);
• Блог Матур Хĕветĕрĕ (Ф. И. Мадуров);
• «Юпа» — как символ мироздания;
• Савăнăçлă хыпар;
• Портфолио Евгения Акимова;
• НИМЕ- 2009;
• http://jupa-park.blogspot.com/ Г.Н. Иванов-Орков.
• Парк чувашской этноскульптуры.